تعریف خودکم‌بینی

خودکم‌بینی یا عقده حقارت حالتی است که فرد در آن عزت نفس پایینی دارد. مدام به خودش با شک و تردید می‌نگرد و خودش را با دیگران مقایسه میکند. فرد خودکم‌بین، گمان میکند اعمال، رفتار و گفتارش پایین تر حد مورد تایید است و این طرز فکر در ناخودآگاه ایشان احساس ناکافی بودن را ميسازد.

بنابراین فرد خودکم‌بین دائم در تلاش برای اقدامات جبرانی به خودش سختی میدهد.

خودکم‌بینی از افکار منفی نشأت گرفته و خود باعث تشدید افکار منفی میشود. این چرخه معیوب همچنان تا اصلاح این حالت روحی ادامه خواهد داشت و باعث تشدید و تقویت این چرخه معیوب خواهد شد.

اندر مزایای خودکم‌بینی

برای اصلاح خودکم‌بینی بعضی افراد به صورت آگاهانه با آن روبرو میشوند و از آن به عنوان ابزاری براز بالا بردن سطح توانایی‌های خود استفاده می‌کنند.
یعنی فرد برای رهایی از این احساس و غلبه بر آن، تمام توانایی‌های خود را به کار گرفته و بعضا منجر به ایجاد دستاوردهای بزرگی میشود.

نشانه‌های خودکم‌بینی

خودکم‌بینی در ذهن و رفتار نشانه های متفاوتی دارد که فهرست وار به بیان آنها میپردازم.

حالات ذهنی خودکم‌بینی

فرد دارای عقده حقارت، خود بسیار در مقابل انتقاد حساس بوده و نقد دیگران را برنمی‌تابد. احتمالا به این دلیل که او دیگران را از خود برتر میبیند در مقابل انتقادشان به شدت درمانده میشود. این حساسیت تا جایی پیش میرود که فرد از خودش متنفر میشود‌

افراد خودکم‌بین چون اطمینانی نسبت به خود ندارند دائما خود را با دیگران مقایسه کرده و توانایی‌های آنها را در بهترین حالت ممکن تصور میکنند.

آنها حتی با دیدن یک زندگی ساختگی افراد در دنیای مجازی، و مقایسه خود با آنها، باز هم به این نتیجه می‌رسند که چقدر پایین‌تر از دیگران هستند. این افراد به خاطر این مقایسه های نادرست اغلب احساس حسودی  ویا شرم میکنند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه  شرم لینک زیر را کلیک کنید.

زندانی به نام شرم

نشانه های رفتاری

یکی از شباهت‌های فرد خودکم‌بین و کمال‌گرا نارضایتی از کارهاست. هردوی آنها همیشه از کارهای انجام شده ناراضی بوده و به آن اطمینان کافی ندارند حتی اگر به بهترین شکل انجام شده باشد.

فرد خودکم‌بین چون با تمام وجود بر این باور است که کارهای خود را نمیتواند کامل انجام دهد یا آنها را به قدر کافی خوب پیش ببرد، از انجام کارها طفره رفته و آنها را تا حد امکان به تعویق میندازد.

یکی دیگر از واکنش های شخص خودکم‌بین به این صورت است که حقارت موجود در وجود وی باعث‌ می‌شود که او مدام دیگران را مورد قضاوت منفی قرار دهد. او از این طریق سعی میکند با پایین آوردن آنها حس پایین بودن خود را پوشش دهد.

همچنین افراد خودکم‌بین دائما در حال تظاهر هستند. آنها سعی میکنند نواقص خود را از چشم دیگران مخفی نگاه دارند. این تظاهر و مخفی کاری خود زمینه دیگر اختلالات روانی را فراهم می‌آورد.

سخن بزرگان

“هر چقدر احساس خودکم‌بینی بیشتری تجربه شود, انگیزش برای پیروزی بیشتر خواهد شد و تحریک احساسی شدیدتری ایجاد خواهد شد”.

آلفرد آدلر

آدلر چنین استدلال می‌کند که هرگاه ما فردی را ببینیم که به بیش از آن چه که ما دست یافتیم دست یافته است, یا زمانی که مورد انتقاد قرار می‌گیریم, می‌تواند ما را برای بهتر بودن تهییج و تحریک کند.
اما برخی دیگر از افراد بر این باورند که, خودکم‌بینی می‌تواند کاملا تضعیف کننده باشد و تاثیراتی جدی بر سلامتی و تندرستی بگذار.

ادامه دارد…

شاید این جستار را هم بپسندید: 

آسیبها و ریشه‌های خودکم‌بینی| نواقص اخلاقی | حسین سیدزاده